بازگشت
هزار سال نبرد فلسفه غرب با الهیات مسیحی
نصرت شاد نصرت شاد

 

                شکست اتوپی مسیحی حکومت خدا .

       پیرامون تاریخ دقیق آغاز و پایان سدههای میانه مسیحیت غرب گاهی تا حدود صد سال اختلاف نظر است . در غالب دانشنامه ها، دوره میان 1492-476 میلادی را قرون وسطی یا سدههای میانه میدانند . این واژه و عنوان در دوره هومانیسم ساخته شد . تاریخ نویسی بورژوایی آنرا زمان میان دوره باستان و عصر جدید میداند . در تاریخ نویسی مارکسیستی ، آن بخشی از روبنای فئودالیسم است .

گروه دیگری فاصله میان پایان روم غربی در سال 476 و فتح قسطنطنیه توسط ترکها در سال 1453 یا کشف آمریکا در سال 1492 و یا آغاز رفرماسیون مسیحی مارتین لوتر در سال 1517 میدانند . نام ترکیه امروزی قبلا آسیای ضغیر بود . در سال 1250 عشایر دامدار ترک بتدریج از آسیای میانه و شرق دریای خزر واردآ سیای ضغیر شدند . در سال 1493 با فتح قسطنطنیه یا استانبول امروزی ، دولت روم شرقی منحل شد .

گروه سوم تعطیلی اکادمی افلاتون در سال 529 میلادی در آتن را آغاز قرون وسطی و پایان دوره باستان میدانند . عربها میان سالهای 1492-711 میلادی یک امپراتوری بزرگ را در اسپانیا برقرار نمودند . در سال 1140 مسیحیان صلیبی شهر بیت المقدس یا اورشلیم را تسخیر کردند . ابتدای سدههای میانه را تا سال 1000 و اوج آنرا تا سال 1250 و پایان آنرا تا سال 1500 میلادی ثبت کرده اند .

پیامبران قدیم غالبا رهبران سیاسی نیز بودند که عبادت خدایان دیگر را منع میکردند . در مسیحیت معمولا پاپ ها تاج سلطنت را بر سر قیصرها میگذاشتند . پاپ ها خود را نماینده خدا معرفی میکردند . امروزه اشاره میشود که مسیحیت غرب فرزند دین یهود و فرهنگ یونان باستان و عناصر شرقی خاور میانه ایست . مسیحیان آمدن عیسی را ظهور مسیح موعود دین یهود میدانستند . عیسی مسیح مدعی بود که دنیا به آخر رسیده و بزودی روز قیامت برقرار خواهد شد . او حتی مخالفتی با حاکمان رومی در اورشلیم نداشت و میگفت مردم باید سهم خدا و قیصر را بدون بحث و اخم بپردازند ، ولی آنزمان روحانیون یهودی بودند که از حاکم اورشلیم خواستند که عیسی را نابود کند . حتی خویشاوندان عیسی او را جوانی دیوانه و جنون گرفته میدانستند . عیسی مسیح میان سال چهار پیش از میلاد و سال سی بعد از میلاد 30-4  زندگی نمود . رومیها او را محکوم به اعدام نموده و به صلیب کشاندند .

مسیحیت آغازین کوشش برای اصلاحات دین یهود بود ولی بعدها خودش دین مستقلی گردید . از جمله فواجع ملی دین یهود در سال 722 پیش از میلاد، سرنگونی سلطنت شمال اسرائیل توسط دولت آسور بود که تعدادی از یهودیان را اسیر نمود و همراه خود به بین النهرین برد . در سال 538 پیش از میلاد کورش با فتح بابل یهودیان را آزاد نمود و به وطنشان باز گرداند . در سال 606 پیش از میلاد بابلیها شهر نینوا را اشغال و آسور را کنار زدند و بعد هم یودا ، پادشاهی جنوب اسرائیل بدست بابلیها افتاد . در سال  586پیش از میلاد، اورشلیم نیز تسخیر شد و تعداد زیادی از یهودیان را همراه خود به اسارت بردند . یک روحانی مبلغ مسیحی بنام پاول ترسو میگفت برای ایکه اروپایی ها را مسیحی کرد باید زحمت مسیحی شدن را کاهش داد و بهترین اقدام حذف اجبار ختنه کودکان و خوردن گوشت حلال است . این تصمیم او موجب رشد سریع  مسیحیت در میان اقوام اروپایی شد .

مورخین غرب معترف هستند که آنها امروزه در باره سقراط بیشتر میدانند تا در باره زندگی عیسی مسیح . زبان عیسی زبان آرامی بود که زبان اداری امپراتوری دولت ایران در خاورمیانه بود . عیسی نه تنها خود را نماینده خدا در روی زمین بلکه فرزند او میدانست و این موجب کینه و انتقام روحانیون دین یهود در شهر اورشلیم شد و نقشه اعدام او را از طریق فرماندار رومی شهر ریختند .

روحانیون مسیحی میخواستند با کمک آثار افلاتون و ارسطو وحی را با عقل ثابت کنند . این کار آنان از طریق پاتریس ها یا پدران مقدس از قرن 2 میلادی انجام گرفت . در سال 391 میلادی ،مسیحیت دین رسمی و دولتی روم شد و از قرن 13 در دانشگاها مسیحیت تدریس میشد . دوره میان قرون 8-2 میلادی را دوران اوج فعالیت پدران مقدس کلیسایی میدانند . آنها در قرون وسطی میگفتند که به سئوالات دینی باید وحی پاسخگو باشد و نه عقل . مارتین لوتر در سال 1517 میلادی کوشید تا با تزهای مشهور خود مسیحیت را به اصلاحات وادار نماید .

به زبان دیگر ، فلسفه قرون وسطای غرب با دوره اسکولاستیک شروع میشود ، معنی آن آموزش مدرسی است . فلسفه در سدههای میانه خدمتکار الهیات و خداشناسی و دین است و رابطه اش با دین و کلیسا مهمترین نشانه این فلسفه است . آگوستین، مهمترین فیلسوف اسکولاستیک مهم قرن 12 میلادی بود . روش فلسفه اسکولاستیک یا مدرسی با او آغاز شد . وی میگفت که کسی به شناخت میرسد که دارای ایمان باشد . پایه ایمان مسیحی بر اساس آثار پدران مقدس ، نوشته های دینی و شناخت های 2 فیلسوف مهم دوره باستان یعنی افلاتون و ارسطو بود . وجود اسکولاستیکها برای سننز ایمان و دانش بود و نه برای شناخت مستقل و آزاد . قرون فرهنگ مسیحی اسکولاستیک را به دورههای قرون 12-8 و 14-8 و 15-8 میلادی تقسیم کرده اند . در آغاز دوره اسکولاستیک فلسفه غیر مذهبی را فرزند شیطان دانسته وبه آن لعنت می نمودند . در اوج دوره اسکولاستیک تماس با فرهنگ عربی و یهودی خاورمیانه و در اسپانیا موجب نقد فرهنگ باستان و از آنجمله در قسطنطنیه شد .

پایان اسکولاستیک در عبور از قرن 13 به 14 ، رد کلی گویی و عام گویی بود  ، یعنی جدایی فلسفه این جهانی از ایمان خدایی ،که نتایج تاریخی جهانی به بار آورد .عده ی خواهان شناخت طبیعت بدون تکیه بر روبنای تئوریک الهیات شدند . با طرح سئوال ، پاسخ را اسقف میدهد یا فیلسوف ، فلسفه بتدریج خود را از الهیات آزاد نمود . دانشگاهها از قرون 12 میلادی با هزینه خصوصی معلم و طلبه و پدران مقدس تشکیل شد . در قرن 13 میلادی یک روحانی مسیحی بنام بوناونتور کتاب " سفر زیارتی روح بسوی خدا " را نوشت . پدران مسیحی میگفتند که آزادی اراده و تصمیم میتواند موجب گناه و خطا شود و با اشاره به افسانه آدم و حوا میگفتند که انسان آزاد آفریده شد ولی تصمیم به عمل غلط گرفت و این صفت برای نسل بشر به یک ارثیه تبدیل گردید .

آگوستین ، مهمترین روحانی فیلسوف را که زیر تاثیر افلاتون بود میتوان پیشگام الهیات اصلاحگرایانه پروتستانی نیز بحساب آورد . هدف او آشتی افلاتون گرایی با دستورات کتاب انجیل بود . او خالق کتاب " دولت الهی " است . در سال 524 میلادی یک روحانی مبارز قبل از اعدام ، در زندان، کتاب "همدردی فلسفه " را نوشت . امپراتوری روم سیطه حاکمیت خود از نظر فرهنگی، شامل شرق یونانی و غرب لاتین بود . از آنزمان سنتز الهیات مسیحی و فلسفه باستان بوجود آمد . در دوره باستان تمام علوم، خدمتکار رشته فلسفه بودند ، از زمان مسیحیت ولی فلسفه ندیم و خدمتکار الهیات گردید .

از جمله موضوعات آمده در کتاب انجیل ، خدا ،عیسی ،روح مقدس ، روح ، آسمان ، و جهنم است . قبل از اینکه فلسفه در پایان قرون وسطی از الهیات جدا شود ، پدران مقدس از فیلسوفان غیرمذهبی کمک میگرفتند . اندیشه پانته ایسم یونانی که خدا و طبیعت را یکی میدانست ، همیشه بازار گرمی داشت . در دوره 1000 ساله سدههای میانه غرب، مبارزان اجتماعی بودند که خواهان جدایی دولت از کلیسا شدند .


December 10th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي